Kwiecień został ustanowiony Miesiącem Pamięci Narodowej wkrótce po zakończeniu II wojny światowej, dla upamiętnienia i uczczenia znaczących wydarzeń z historii Polski. To właśnie w kwietniu 1945 roku tysiące więźniów hitlerowskich obozów pracy zostało wyzwolonych przez aliantów. Na obszarze obecnego DOZAMELU i Wrocławskiego Parku Przemysłowego znajdują się miejsca pamiętające wydarzenia tamtych lat.
W ostatnim dniu marca gościliśmy na naszym terenie uczestników 20. Seminarium Wschodnio- i Zachodnioeuropejskich Miejsc Pamięci w Krzyżowej, wśród których byli pracownicy muzeów, ośrodków edukacyjnych i organizacji praw człowieka m.in. z Polski i z Niemiec. Tematyka tegorocznych obrad Seminarium dotyczyła postkomunistycznych debat na temat powstań, protestu i oporu oraz ich upamiętniania w muzeach i miejscach pamięci Europy Wschodniej i Zachodniej. Uczestnicy wydarzenia odwiedzili również Wrocław i znajdujące się na jego terenie miejsca związane z dawnymi obozami pracy przymusowej.
Jednym z takich miejsc jest teren dzisiejszego Wrocławskiego Parku Przemysłowego, gdzie mieściła się filia obozu koncentracyjnego Gross Rosen.
Przewodniczką po terenie WPP była Pani Kamilla Jasińska z Ośrodka „Pamięć i Przyszłość”. Goście przemierzyli teren przy Fabrycznej 10, gdzie w czasie wojny znajdowały się baraki obozowe oraz wysłuchali opowieści o tym, jak wyglądało życie obozowe, co jedli, gdzie spali i jak ciężko pracowali więźniowie obozu pracy. Następnie obejrzeli tablicę pamiątkową, zlokalizowaną na ścianie hali A2, upamiętniającą ofiary pracy przymusowej i udali się na teren dawnego Pafawagu, gdzie również znajdują się pamiątki z tamtych czasów.
W czwartek 20 kwietnia członkowie Klubu Ludzi ze Znakiem P wraz z przedstawicielem Zarządu DOZAMEL wspólnie złożyli hołd przed tablicą przy hali A2, upamiętniającą ofiary pracy przymusowej na tym terenie podczas II wojny światowej. Członkowie Klubu odwiedzają nas roku, wspominając te niezwykle trudne doświadczenia swoje i członków swoich rodzin oraz składając kwiaty i zapalając znicz pod tablicą pamiątkową. Tradycyjnie, podczas wspólnego obiadu w Restauracji Fabryczna, mogliśmy posłuchać wspomnień z pierwszej ręki od byłych więźniów obozu. Przeczytano również relacje świadków z obozu, opisujące jego organizację, warunki noclegowe i rygor pracy.
Mianem Ludzi ze Znakiem P określa się polskich robotników przymusowych na terenie III Rzeszy w latach 1939-1945. Nazwa pochodzi od naszywki z literą P (od niemieckiego „Polen”), którą wszyscy pracownicy obowiązkowo nosili na ubraniu.
Na terenie DOZAMEL znajdują się dwa miejsca upamiętniające tamte czasy.
Tablica w hołdzie ofiarom pracy przymusowej na tym terenie podczas II wojny światowej przy hali A2 powstała w kwietniu 1966 ku pamięci tysięcy pomordowanych więźniów obozu koncentracyjnego. W maju 1979, w 34 rocznicę zakończenia II wojny światowej i zwycięstwa nad faszyzmem, poszerzono ją i złożono do niej ziemię z ważnych pól bitewnych: Westerplatte, Lenino, Monte Cassino, Warszawy i Berlina.
W drugiej połowie lat 80 XX wieku zrealizowany został projekt umieszczenia symbolicznych cegiełek upamiętniających ofiary poszczególnych obozów pracy przymusowej funkcjonujących we Wrocławiu, w których w latach 1940–1945 pracowali Polacy. W ciągu czterech lat (1985–1989) na ścianach budynków odsłonięto 18 cegiełek. Jedna z takich cegiełek znajduje się na filarze bramy wjazdowej na teren DOZAMEL. Jest symbolem pamięci o wojennej martyrologii Polaków we Wrocławiu.
